Atlete Marlène Van Gansewinkel werd in 2018 uitgeroepen tot Para Atleet van het Jaar en is meervoudig gouden medaillewinnares op de Paralympische Spelen. Samen met haar coach, Guido Bonsen, vertelt ze UIT Magazine over haar jeugd, haar sportcarrière, haar keuzes en ambities.
De 23-jarige topatleet heeft een transversaal reductiedefect, oftewel, Marlène is geboren zonder linker onderarm en gaat door het leven zonder linker enkel en voet. Buiten dat heeft ze een misvorming aan haar rechterhand. Toch telden haar vader en moeder bij haar geboorte tien vingertjes en tien teentjes. Ze zagen niet dat er iets mis was. Die houding hebben haar ouders de hele opvoeding doorgezet. Er was niets dat Marlène niet kon of mocht. Een prima basis voor een topatleet.
“Volgens mijn ouders riep ik als peutertje al: ‘Als Marlène doet oefenen, dan kan Marlène het.’ En zo was het ook. Ik ging net zolang door het me lukte, opgeven was geen optie. Ik wil geen aangepast bestek, ik wil net als iedereen met vork en mes eten. Het snijden van mijn biefstukje duurt dan misschien iets langer, maar daardoor geniet ik ook langer van mijn eten,” lacht Marlène.
Zonder hulpmiddelen
Het missen van een arm en een voet heeft de topsportster niet belemmerd. “Ik wilde de sporten doen die mijn klasgenootjes deden. En dan graag op de normale manier, want door mijn prothese is bijna alles mogelijk. Fietsen op een gewone fiets dus, niet op een aangepaste. In totaal heb ik daar drie dagen op gereden, toen kon dat ding de deur uit. Zo wilde ik ook op voetbal. En dan niet op een club voor gehandicapten. De enige sport waar ik lid moest worden van een speciale vereniging, was paardrijden. Ze deden daar dan ook veel te voorzichtig met me. Helemaal niet nodig. Dat was misschien onwetendheid, maar dat wilde ik echt niet. Die paardrijlessen had ik dan ook snel gezien.”
Talent spotten
Tijdens de Paralympische Talentendag in 2012 ontmoet Guido Bonsen, toen der tijd werkzaam als coach op Papendal, de 17 jaar jonge Marlène. Guido: “Op de Talentendag waren 120 kinderen aanwezig, allemaal met een beperking. Op zo’n dag zijn de trainers op zoek naar talent. De kinderen kunnen zich inschrijven voor vijf sporten en ze krijgen ieder een cijfer van 1 tot en met 4. Ik heb die dag 107 kinderen gezien, maar Marlène sprong ertussenuit. Ze was supersterk en alle trainers wilden haar hebben. Ze hinkelde probleemloos op haar prothese. Wat was ik onder de indruk! Ik weet nog wat ik zei tegen mijn collega’s: Vandaag heb ik mijn medaillewinnares ontmoet.”
“Toen Guido me uitnodigde om op Papendal te komen trainen, was mijn eerste vraag of ik wel gehandicapt genoeg was”, lacht ze. Ik koos de sporten wielrennen en atletiek, maar dat fietsen heb ik snel laten vallen. Ik ben niet zo van de lange adem.”
Bladerunner
Marlène kwam in de categorie terecht voor gehandicapten met één been, 100 meter, 200 meter en verspringen. In de eerste instantie trainde ze met haar oude prothese, een half jaar later, mei 2013, kreeg ze haar eerste blade, een prothese van 6000 euro. Gelukkig voor Marlène werd hij gedeeltelijk gesponsord. Tien dagen nadat de atlete voor de eerste keer haar blade gebruikte, vond haar eerste wedstrijd plaats. Twee maanden later stond ze op het WK in Lion. Ondertussen deed ze ook nog even eindexamen HAVO. “Tijdens een wedstrijd in Berlijn kreeg ik te horen dat ik mijn HAVO-diploma had behaald.”
NOC*NSF
Na het behalen van haar eindexamen verhuisde Marlène naar Papendal in Arnhem. Ze trainde fulltime, was vanaf dat moment professioneel atleet en werd gesteund door NOC*NSF. “Het vele trainen wierp zijn vruchten af. Op het onderdeel verspringen, tijdens een wedstrijd in Barcelona, sprong ik 4.86 m. Ikzelf was ook verbaasd over de afstand. Nadat ik een nieuwe prothese had gekregen, ging het nog beter. Alsof ik een goede, nieuwe schoen aanhad. Ik sprong over de 5 m! Tijdens het WK in Qatar in 2015 sprong ik 5.27, en won een zilveren medaille. In 2016, op de Paralympische Spelen, won ik brons met verspringen en sprong ik 5.57 m.
Guido: “Mijn uitspraak in 2012 dat ik mijn Olympische Spelen winnares had ontmoet, waren uitgekomen. In 2017 tijdens het WK in Londen won ze nog even zilver op het onderdeel verspringen.”
Roer om
Eind 2017 gaat Guido weg bij Papendal en gaat trainingen geven in het Olympisch Stadion. Marlène maakt de beslissing met Guido mee te gaan en verhuist naar Amsterdam. Ook gaat ze studeren, bewegingstechnologie. Ze heeft nu 11 trainingen per week en wordt gesponsord door Team Para Atletiek.
Guido: “In 2017 stond Marlène een jaar stil. We wilden terug naar de basis en hebben het hele trainingsprogramma omgegooid. Meer fietsen, meer zwemmen, meer basisfitheid. We hebben geen steen op dezelfde plek laten liggen, onszelf opnieuw uitgevonden. Dat omgooien van het programma heeft zijn vruchten afgeworpen.”
Marlène: “Door Guido te volgen heb ik niet gekozen voor zekerheid, ik ben een beetje tegen de stroom ingezwommen, voor mezelf opgekomen. Daardoor ben ik sterker geworden, zelfstandiger. Die keuze was gelijk terug te zien in mijn prestaties. In alle opzichten gaat het beter met me; als mens, als student. Ik heb mijn plek gevonden en ben gelukkiger.”
Twee keer goud
En daar heeft Marlène niet in overdreven. Afgelopen jaar op het EK in Berlijn verbeterde ze het wereldrecord 100 én 200 meter. Twee keer goud dus. Op het onderdeel verspringen behaalde ze een zilveren plak. Wat kan deze sportvrouw nog te wensen over hebben?
In november vindt het WK in Dubai plaats. Wat is haar plan van aanpak? ”Daar ga ik de beste versie van mezelf laten zien. Mijn doel is om weer twee keer goud te pakken. Ook met verspringen wil ik goud. Lukt dat niet, dan wil ik in ieder geval mijn Franse concurrente het zo moeilijk mogelijk maken.”
Beeld: Hélène Wiesenhaan